Welke transformator heb ik nodig?

Transformators zetten elektrische spanning van het stopcontact om in een bepaalde werkspanning (zoals 12 volt). Om de juiste transformator voor je lichtbron te vinden, moet je voldoen aan de belasting (het minimale en maximale aantal Watt) die op de transformator kan worden aangesloten. Verder zijn er verschillende type transformators: conventioneel en elektronisch. Als je je lamp wilt dimmen zul je gebruik moeten maken van een dimbare transformator. Bij de overstap op LED is zowel de compatibiliteit van alle delen als de geschikte belasting belangrijk.


Hotel verlichting



De meest belangrijke info op een rijtje gezet:


  • Transformators zetten elektrische spanning om.
  • Conventionele transformators bestaan uit een magnetische kern en koperen spoelen.
  • Elektronische transformators werken met elektrische schakelingen.
  • Aan de belasting (het minimale en maximale aantal Watt) moet worden voldaan om een goede werking te garanderen.
  • Om lampen te dimmen heb je een dimbare transformator nodig.
  • Conventionele transformators hebben een fase-aansnijdimmer nodig.
  • Elektronische transformators hebben een fase-afsnijdimmer nodig.

 

Wat is een transformator?

Een transformator of trafo doet precies wat de naam suggereert: het “transformeert” in specifiek elektrische spanning. De werkspanning van een lamp kan afwijken van de netspanning van een stopcontact. Om ervoor te zorgen dat de lamp toch kan werken, zet de transformator de netspanning bijvoorbeeld om van 230V (de netstroom) naar 12V. Voor verlichting is dit het meest voorkomende scenario. Er zijn echter ook transformators voor 6 en 24V. Wanneer een laagspanningslamp niet is uitgerust met een geïntegreerde transformator, dan is een externe nodig.

 

Hoe werkt een transformator?

De werking van een transformator hangt af van het type transformator dat je hebt. Dit kan een conventionele- of elektronische transformator zijn.

Werkwijze: conventionele transformator

Een conventionele transformator bestaat uit een magneet. Normaliter is dit een ferrietkern, omwikkeld met twee koperen spoelen. Als beide spoelen, ofwel de de primaire en secundaire spoel, hetzelfde aantal windingen hebben, blijft de spanning hetzelfde. Wanneer je de aantal windingen van de tweede spoel (secundaire spoel) vermindert, dan zal de voltage ook verminderd worden.

Werkwijze: elektronische transformator

Elektronische transformators zetten de netspanning om door middel van elektronische schakelingen. Dit resulteert in een hogere frequentie en een efficiëntere werkwijze. Daarnaast hebben ze een geïntegreerde overspanningsbeveiliging. Hierdoor zijn elektronische transformators niet alleen efficiënter, maar ook compacter en lichter. Door deze grote voordelen worden conventionele transformators steeds minder gebruikt.




 

 

 

hand operating dimmer

Dimmen met een transformator

Wil je je 12V halogeenlamp dimmen? Dit is makkelijk haalbaar! Je kunt zowel een conventionele als een elektronische transformator gebruiken. Het is echter wel van groot belang dat de lamp, transformator én dimmer elkaar ondersteunen. Over het algemeen worden fase-aansnijdimmers gebruikt met conventionele transformators. Fase-afsnijdimmers zijn geschikt voor elektronische transformators. Daarnaast zijn er universele dimmers die met allerlei type transformators kunnen werken.



LED transformator: overstappen van halogeen naar LED

Omdat LED veel minder energie verbruikt dan conventionele halogeenlampen, zul je gegarandeerd elektriciteit besparen. Tegelijkertijd kan het lage energieverbruik problemen veroorzaken met de transformator. De transformator heeft een zogeheten “belasting” (in watt) nodig om correct te werken. Als je een moderne LED lichtbron aansluit aan de transformator kan het mogelijk zijn dat er niet voldaan is aan de benodigde minimum belasting, wat kan resulteren in flikkerende, slechte of helemaal geen verlichting. Let daarom op de minimale (en maximale) wattage die de transformator nodig heeft. Deze informatie kan gevonden worden op de label van de transformator (zie afbeelding). Het totale aantal watt van alle aangesloten lampen moet binnen het bereik van de belasting liggen, om de correcte werking van een transformator te verzekeren.

Grundlast Osram HTM Halotronic auf Typenschild

Voorbeeld: overstappen van halogeen naar LED met een transformator

Een transformator met een belasting van 20-70W is ontworpen voor twee lampen. Om ervoor te zorgen dat je de levensduur van de transformator niet verzwakt, zou de collectieve wattage van de twee lampen niet moeten werken op 100% van de maximale belasting. Net zoals andere soorten lampen vereisen LED lampen voor een korte tijd meer energie wanneer ze worden ingeschakeld. Bovenop het daadwerkelijke verbruik van de LED lamp moet je daarom het zogeheten reserve bijtellen. Als dit de maximum belasting overschrijdt, kan het een zekering activeren en wordt de transformator vervolgens uitgeschakeld. Ons advies: houd altijd rekening met een 20-30% reserve. Als je bijvoorbeeld twee LED lampen hebt die elk 10W gebruiken, is het adviseerbaar om een reserve tussen 4 en 7W aan te houden. Met de reserve zouden deze twee lampen tussen de 24 en 27W verbruiken en zo perfect werken met een 20-70W transformator!

 

Tip

Als de combinatie van een laagspanningstransformator en LED lampen problemen veroorzaakt, dan kan het vervangen van de transformator de oplossing zijn. Er zijn speciale LED transformators die ontworpen zijn om te werken met een zeer lage belasting.



Dimmen met een LED transformator

Wil je je LED verlichting dimmen? Zorg er als eerste voor dat alle gebruikte onderdelen als dimbaar gemarkeerd zijn. Dit betekent dat niet alleen de LED transformator dimbaar moet zijn, maar ook de LED lamp zelf en het voorschakelapparaat, waar nodig. Let daarnaast op of de dimmer en de LED lamp elkaar ondersteunen. Fabrikanten bieden vrijwel altijd relevante compatibiliteit documenten aan. Ben er ook altijd van bewust dat de dimmer, net als de transformator, een bepaalde minimum en maximum belasting vereist om correct te werken.